Mắm cá linh – Hương vị đặc trưng của ẩm thực miền Tây Nam Bộ

Mắm cá linh là một trong những loại mắm đặc trưng của miền Tây Nam Bộ. Với hương vị béo ngọt của cá kết hợp với vị ngọt thanh từ đường, mắm cá linh tạo nên nét đặc trưng riêng mà ít nơi nào có được. Quy trình sản xuất mắm cá linh cũng khá cầu kỳ và đòi hỏi kỹ năng. Bài viết này sẽ giới thiệu về mắm cá linh, quy trình sản xuất và những món ăn đặc trưng được chế biến từ mắm cá linh.

Mắm cá linh là gì?

Mắm cá linh là mắm được làm từ những con cá linh tự nhiên sống ở vùng đất Tây Nam Bộ. Với sản lượng nhiều, mắm cá linh được sử dụng khá phổ biến trong chế biến từ ăn sống, chưng trứng, nấu lẩu, kho mắm,…. tất cả đều tạo nên hương vị thơm ngon và độc đáo riêng.

Quy trình làm mắm cá linh khá cầu kỳ, cá linh sau đánh bắt sẽ được mang đi làm sạch sau đó cho vào hũ ủ cùng với muối. Khoảng gần 1 tháng sau, ngư dân sẽ lấy ra tẩm thính rồi tiếp tục ủ từ 40-45 ngày. Cuối cùng là khâu ướp đường, cá sẽ được lấy ra và cho vào một hũ khác rồi rưới lên trên một lớp nước đường đã khô đặc, cứ như vậy một lớp cá sẽ là một lớp đường cho đến khi hết. Tiếp tục ủ thêm 2 tháng là đã có thể mang ra sử dụng.

Mắm cá linh thành phẩm thường có vị ngọt nhẹ của đường, mặn mặn của muối kết hợp với vị béo của cá tạo nên một hương vị thơm ngon độc đáo. Được xem là nét đặc trưng của ẩm thực miền Tây sông nước, mắm cá linh được sử dụng làm nguyên liệu nhiều món ăn đặc sản của nơi đây, cùng tham khảo một vài món ngon dưới đây nhé!

Những món ngon được chế biến từ mắm cá linh

Lẩu mắm cá linh đặc sản của miền Tây Nam Bộ

Nguyên liệu

• Mắm cá linh: 400gr
• Xương heo: 500gr
• Mực ống: 300gr
• Tôm tươi: 300gr
• Cá lóc: 1 con nhỏ
• Cá basa: 2 khoang
• Thịt bò: 100gr
• Cà tím: 1 trái
• Sả tươi: 2 cây
• Sả bằm: 50gr
• Gia vị: hạt nêm, đường phèn, dầu ăn, muối,…
• Các loại rau ăn kèm: rau nhút, rau đắng, khổ qua, rau muống, cọng súng.
• Bún tươi: 1 kg

Cách nấu lẩu mắm cá linh

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Cá lóc sau khi mua về sơ chế sạch sẽ, cắt khúc vừa ăn hoặc phi lê lấy phần thịt đều được.

Cá basa mua về rửa sạch lại với nước muối để loại bỏ bớt chất nhờn trên da rồi rửa sạch lại với nước, để ráo.

Thịt bò rửa sạch với nước, cắt lát mỏng tùy ý.

Mực ống mua về loại bỏ hết phần ruột, túi và mắt mực, rửa sạch, để ráo nước. Tôm tươi cắt bỏ đi phần phần râu, lột vỏ, rửa sạch, để ráo.

Cuối cùng là sếp hết các nguyên liệu đã sơ chế lên đĩa gồm: thịt bò, mực, cá lóc, cá basa, tôm.

Tất cả các loại rau ăn kèm sau khi mua về lặt bỏ hết phần lá hư, úa và cuống, mang đi ngâm với nước muối khoảng từ 3-5 phút cho ra hết chất dơ, rửa sạch lại với nước, để ráo rồi sếp ra đĩa.

Bước 2: Hầm xương heo

Xương heo mua về chặt nhỏ thành từng khúc vừa ăn, rửa sạch rồi mang đi chần sơ qua nước nóng để loại bỏ hết chất bẩn bám bên ngoài. Rửa sơ lại với nước lạnh rồi sau đó cho vào nồi hầm với nước khoảng 30-45 phút cho ra hết chất ngọt.

Bước 3: Nấu mắm cá linh

Cho mắm cá linh và 500ml nước lọc vào nồi đun sôi với lửa vừa khoảng 10-15 phút cho cá tan hết thì tắt bếp. Dùng một cái rây nhỏ lọc bỏ toàn bộ phần xác cá, chỉ lấy phần nước dùng.

Cá tìm mua về rửa sạch, không gọt vỏ, cắt thành từng khúc vừa ăn rồi mang đi ngâm trong nước muối loãng từ 5-10 phút để cà không bị thâm, vớt ra để ráo nước. Bắt lên bếp một cái chảo nhỏ, cho dầu ăn và sả vào phi thơm thì cho cà tím vào đảo đều khoảng 3 phút thì tắt bếp.

Bước 4: Hoàn thiện nồi nước dùng 

Sau khi nồi nước hầm xương đã ra hết chất ngọt thì cho nước mắm cá đã lọc, cà tím, sả cây vào nấu sôi. Nêm nếm gia vị sao cho vừa ăn thì đóng nắp hầm tiếp khoảng 10 phút thì tắt bếp.

Bước 5: Trang trí và thưởng thức 

Khi ăn bạn chỉ cần cho nồi nước dùng lên bếp ga mini hoặc bếp từ rồi sau đó cho các nguyên liệu vào nấu chín là có thể ăn được rồi.

Lẩu mắm cá linh là một trong những món ăn đặc trưng nổi tiếng của miền sông nước Tây Nam Bộ. Nguyên liệu không quá cầu kỳ, lẩu mắm cá linh gây ấn tượng với phần nước dùng đậm đà, thơm ngon mà dân giã như chính con người mộc mạc nơi đây.

Mắm cá linh chưng đậm chất miền Tây

Nguyên liệu

• Mắm cá linh: 200g
• Thịt heo xay: 100g
• Trứng gà: 2 quả
• Hành tím: 3 củ
• Ớt chỉ thiên: 1 trái
• Hành lá: tùy sở thích
• Tiêu xay: 1 muỗng
• Bột ngọt: ½ muỗng
• Muối:  ½ muỗng

Các bước làm mắm cá linh chưng chuẩn vị miền Tây

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Ớt chỉ thiên, hành lá và hành tím mua về rửa sạch, cắt thành từng lát mỏng.

Thịt heo xay khi mua về rã đông, nếu không mua được thịt heo xay bạn cũng có thể mua thịt heo về sau đó băm nhuyễn. Lưu ý, nên chọn miếng thịt vừa có nạc vừa có mỡ thì sau khi chưng sẽ ngon hơn.

Nếu sử dụng mắm cá linh nguyên con thì sau khi mua về dùng dao băm nhuyễn.

Bước 2: Chưng mắm cá linh

Chuẩn bị một cái bát lớn rồi cho hết hỗn hợp gồm: mắm cá linh, thịt bằm, hành lá, hành tím, tiêu xay, bột ngọt, muối và cuối cùng là 1 quả trứng gà vào trộn đều. Lưu ý, trộn càng đều thì mắm sau khi thành phẩm sẽ thơm và ngon hơn.

Đem chưng hỗn hợp mắm cá linh trong nồi khoảng 30 phút. Trong lúc đợi mắm chín, chuẩn bị một cái chén nhỏ, đập 1 quả trứng lấy lòng đỏ cho vào chén đánh đều tay.

Đợi đến khi mắm cá linh chưng chín thì đổ lòng đỏ trứng lên trên, đập nắp và hấp tiếp khoảng 15 phút là mắm chín.

Bước 3: Thành phẩm mắm cá linh chưng 

Trang trí lên trên bằng một ít ớt chỉ thiên, hành lá cắt lát và tiêu xay là có thể mang ra thưởng thức. Mắm cá linh chưng là món ăn dân dã thường được dùng chung với cơm trắng và rau sống.

Mắm cá linh trộn tỏi ớt chấm thịt luộc

Nguyên liệu

• Mắm cá linh
• Sả cây
• Tỏi
• Ớt chỉ thiên
• Gừng
• Chanh tươi
• Gia vị: đường, bột ngọt

Các bước làm mắm cá linh trộn tỏi ớt

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Sả cây mua về cắt bỏ phần lá và gốc, lột bỏ những lá già bên ngoài, rửa sạch rồi mang đi cắt lát mỏng.

Gừng dùng muỗng cạo sạch phần vỏ bên ngoài, rửa sạch với nước, cắt lát hoặc giã nhuyễn.

Tỏi lột vỏ, ớt chỉ thiên lặt bỏ cuống, rửa sạch rồi mang đi cắt lát mỏng.

Chanh cắt đôi, vắt lấy phần nước cốt, loại bỏ phần hạt.

Mắm cá linh mua về dùng kéo cắt bỏ đi phần đầu và đuôi cá, tiếp đến cắt cá thành từng khúc nhỏ.

Bước 2: Trộn mắm cá linh tỏi ớt

Cho hết phần cá linh vừa sơ chế vào một cái bát con rồi cho lần lượt: tỏi, ớt, gừng, sả vào trộn đều. Tiếp đến đổ hỗn hợp nước cốt chanh vào bát trộn đều, nước cốt chanh sẽ giúp khử đi mùi tanh của cá.

Cuối cùng là nêm nếm một gia vị sao cho phù hợp khẩu vị, trộn đều lên một lần nữa cho cá thấm đều gia vị thì có thể mang ra ăn được rồi. Nếu dùng không hết, bạn có thể cho mắm cá vào trong 1 lọ nhỏ vào mang đi bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh dùng dần.

Mắm cá linh kho ăn cùng với cơm trắng

Nguyên liệu

• Mắm cá linh: 300gr
• Thịt ba chỉ: 200gr
• Cá lóc: 1 con nhỏ
• Cà tím: 1 trái
• Đậu bắp: 300gr
• Sả cây
• Tỏi, ớt chỉ thiên
• Một ít rau ăn kèm

Các bước làm mắm cá linh kho 

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Cá lóc sau khi mua về sơ chế sạch sẽ, cắt thành từng khúc vừa ăn, rửa sạch với nước rồi để ráo.

Thịt ba chỉ rửa sạch với nước muối loãng, cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn.

Cà tím cắt bỏ phần cuống, không gọt vỏ, cắt thành từng khúc vừa ăn rồi mang đi ngâm với một ít nước muối pha loãng, rửa sạch, để ráo.

Đậu bắp cắt bỏ phần cuống, mang đi rửa sạch với nước, cắt chéo thành từng miếng nhỏ vừa ăn.

Rau sống ăn kèm thì mang đi nhặt sạch lá hư, úng, rửa sạch với nước muối loãng, để ráo nước.

Bước 2: Nấu mắm cá linh

Cho 300gr mắm cá linh vào nồi cùng 500ml nước lọc, bật bếp nấu đến khi sôi thì hạ lửa vừa nấu cho đến khi cá rục thì tắt bếp. Dùng một cái rây nhỏ lọc bỏ đi phần sát cá, chỉ lấy phần nước dùng.

Bước 3: Kho mắm cá linh

Bật bếp chiên sơ cá lóc cho vàng. Tiếp đến phi thơm hành, tỏi đến khi vàng rồi vớt ra để ráo dầu. Tiếp tục dùng chảo phi vàng sả thì cho thịt ba rọi vào xào săn lại thì cho mắm cá linh vào.

Vặn lửa lớn nấu cho đến khi nước sôi, dùng muỗng hớt bỏ đi phần bọt nổi ở bên trên. Nêm nếm vào nồi ½ muỗng bột ngọt, 1 muỗng đường, và một ít muối sao cho phù hợp nhất với khẩu vị gia đình bạn. Cuối cùng, cho hết cá lóc và cà tím vào kho cùng khoảng 5 phút thì cho hành, tỏi phi, đậu bắp và ớt cắt lát vào rồi tắt bếp.

Bước 5: Trang trí và thưởng thức

Mắm cá linh kho thường được dùng chung với bông súng và một số loại rau đặc trưng của miền Tây. Mắm cá linh thơm ngon ăn cùng với cơm trắng và rau tuy đạm bạc nhưng lại thơm ngon vô cùng, ngày bé chỉ mong tới bữa cơm có một tô mắm kho thì hôm đó no căng cả bụng.